گروهها و اركسترهاي موسيقي خانه به دوش هستند. گاهي در تالار وحدت كه ويژه اجراي اپراست روي صحنه ميروند، بعضيوقتها به تالار بزرگ اجتماعات وزارت كشور پناه ميبرند و اين آخر كاريها سالن همايشهاي برج ميلاد را كشف كردهاند و آنجا بيشتر كنسرت ميدهند.
اگر چه عجيب است، اما واقعيت دارد كه نه تنها در تهران، بلكه در ديگر شهرهاي كشور نيز هيچ سالن ويژه برگزاري كنسرت موسيقي وجود ندارد.
اگر گروههاي پاپ در بسياري از نقاط جهان در فضاي باز و ورزشگاهها و ديگر اماكن غيرهنري كنسرت ميدهند و در ايران هم اين رويه جاري است، برميگردد به نوع و حال و هواي اينگونه موسيقي كه پر سروصدا و پرتحرك است و در آن جزئيات و ظرافتهاي هنري چندان مهم نيست.
در مقابل موسيقي پاپ، اجراهاي اركسترهايي چون سمفونيك و فيلارمونيك و تكنوازيها و دونوازيها، سالنهاي ويژهاي را ميطلبد كه از نظر معماري، آكوستيك، جايگاه تماشاگران و سيستمهاي صوتي براساس اصول دقيق ساخته شده باشند؛ تالارهايي كه متاسفانه در ايران وجود ندارند.باتوجه به ويژگيهاي موسيقي رديف دستگاهي، صدادهي سازهاي ايراني و نقش پررنگ كلام در آواز و تصنيف سنتي، اجراي اينگونه موسيقايي در سالنهاي مناسب، اهميت دوچندان مييابد.
اگر چه با تجهيز فني سالنهاي چندمنظوره فرهنگسراها و ديگر مراكز فرهنگي ميتوان آنها را تاحدي براي ميزباني از گروههاي موسيقي اركسترال و سنتي آماده كرد، اما بيشك اجراهاي آثار فاخر و هنرنمايي استادان اين هنر، نيازمند تالارهايي است كه دقيقا به همين منظور طراحي و ساخته شوند.
موسيقي، هنري ناب و ظريف است كه هرگونه سهلانگاري و بيدقتي در اجرايش، به آن صدمه خواهد زد. همين چند سال پيش بود كه يكي از اركسترهاي فيلارمونيك معروف اروپايي با مشكلي در كيفيت صداي سالن روبهرو شد.
پس از آن كه موارد گوناگون را بررسي كردند، آخر به اين نتيجه رسيدند كه تغييرات رخ داده در پوشاك تماشاگران حاضر در كنسرتها كه ديگر مثل گذشتهها لباس رسمي نميپوشند، برآكوستيك فضاي تالار تاثير گذاشته و تغييراتي را هر چند خفيف برصداي برخاسته از سازها ايجاد كرده است.
در واقع اگر چه ارزش آهنگ نوشته شده، توانايي نوازندهها و شرايط سازها همگي در كيفيت يك اجرا تاثير ميگذارند اما نبايد فراموش كرد كه وضعيت سالن ميزبان اركستر هم شايد بيشتر از ديگر عوامل در موفقيت كنسرت نقش دارد.
اگر پيشرفت موسيقي در ايران در بخشهاي آموزش ، ساخت ساز ، تربيت نوازندگان و ارتقاء سطح آهنگسازي بيشتر وابسته به تلاش و همت هنرمندان است اما حمايت از اين هنر بويژه در عرصه ساخت و بهرهبرداري سالن هاي مناسب، وظيفه نهادهاي دولتي و شهري است كه نبايد از آن غفلت كنند.
مهدي ياورمنش
گروه فرهنگ و هنر